эштәр шәптән түгел

дела обстоят неблагополучно — эштәр насар тора

дома неблагополучно — өйҙә эштәр шәптән түгел

хорошенькая девочка — яғымлы ҡыҙ

хорошенькое дело — эштәр шәптән түгел

хорошенького понемножку — яҡшы (тәмле) нәмә күп булмай

губернаторская должность — губернатор вазифаһы

положение хуже губернаторского шутл. — эштәр шәптән түгел, хәл бик мөшкөл

доброе дело — изге эш

дело воспитания молодого поколения — йәш быуынды тәрбиәләү эше

сидеть без дела — эшһеҙ ултырыу

библиотечное дело — китапхана эше

военное дело — хәрби эш

открыть своё дело — үҙ кәсебеңде асыу

дело было вечером — был хәл кис булды

дело к старости — эш ҡартлыҡҡа китеп бара

ходить по делу — эш буйынса йөрөү

какое дело — ни йомош

дело не в том — эш унда түгел

уголовное дело — енәйәт эше

рассмотрение дела отложено — эште ҡарау кисектерелгән

подшить к делу — делоға тегеп ҡуйыу

как дела? — ни хәл?, эштәр нисек?

он дело говорит — ул мөһим нәмә тураһында һөйләй

это дело тёмное — был бик шөбһәле эш

удивительное дело жизнь — ғәжәп нәмә ул тормош

ближе к делу — мәсьәләгә яҡыныраҡ киләйек (өндәү)

виданное ли это дело? — ғүмерҙә булмаған, туҙға яҙмаған эш-хәл

вот это дело — бына был шәп, быныһы яраған

в самом деле — ысынлап та, ысындан да

в чём дело? — ни булды?, эш ниҙә (нимәлә)?

полоса невезения — (эштәрҙең) гел кирегә китеү осоро

место рождения — тыуған ер

место встречи — осрашыу урыны

в чемодане больше нет места — сумаҙанда башҡаса урын юҡ

плацкартное место — плацкартлы урын

рабочее место — эш урыны

ключи висят на своём месте — асҡыстар урынында эленеп тора

занять первое место — беренсе урын алыу

занять своё место — үҙ урыныңа ултырыу

получить место инженера — инженер вазифаһын алыу

красивые места — матур ерҙәр

сдать в багаж два места — багажға ике әйбер (төргәк) тапшырыу

работа на местах — урындарҙағы эштәр

место заключения — төрмә

места общего пользования — йәмәғәт файҙаланыу урындары (кухня, бәҙрәф һ.б.)

на месте — урынында, шул уҡ урында, шул уҡ ваҡытта

на своём месте кто — үҙ урынында

не на своём месте кто — үҙ урынында түгел

к месту; у места — урынлы, тейешле

не к месту; не у места — урынһыҙ, тейешһеҙ

не место: — 1) булырға ярамай

2) урыны түгел, ярамай; нет места; не должно быть места кому-чему — урын юҡ, урын булмаҫҡа тейеш

ни с места! — ҡуҙғалма!, тик тор!

с места (брать, взять) — шунда уҡ, бик тиҙ, һуҙмай, туҡталып тормай

на месте уложить (положить, убить) — шунда уҡ атып үлтереү

места себе не находить — үҙеңә урын тапмау, үҙеңде ҡайҙа ҡуйырға ла белмәү

на месте преступления (поймать, застать, накрыть и т.п.) — енәйәт өҫтөндә

с места в карьер — әҙерлекһеҙ, шунда уҡ, уйлап-нитеп тормаҫтан

важность вопроса — мәсьәләнең мөһимлеге

дела государственной важности — дәүләт әһәмиәтендәге эштәр

напускать на себя важность — тәкәббер төҫ алыу

велика важность; эка важность; не велика важность — бик иҫ китерлек түгел, иҫең киткән икән иҫке сәкмәнгә

до рассвета ещё далеко — таң атырға оҙаҡ әле

ехать нам было ещё далеко — беҙгә барырға әле йыраҡ ине

детство осталось далеко — бала саҡ алыҫта ҡалды

до него мне далеко — уға етергә миңә алыҫ әле

далеко за — күптән уҙып киткән

ему далеко за сорок — ул күптән ҡырҡты уҙған

уже далеко за полночь — төн уртаһы күптән үтеп киткән

далеко зайти — тәрәнгә китеү, ҡатмарлашыу

дело зашло далеко — эш бик тәрәнгә китте

далеко не — бер ҙә, һис тә, бик үк, ул хәтле

он далеко не глуп — ул бер ҙә аҡылһыҙ түгел

далеко не уедешь (не уйдёшь) с чем, на чём — алыҫ (әллә ҡайҙа) китеп булмай, әллә ни ҡылып булмай

далеко пойти — юғары күтәрелеү, уңыштар яулау (эштә, тормошта)

добрый человек — мәрхәмәтле кеше

мои добрые друзья — минең яҡын дуҫтарым

добрые отношения — йылы мөнәсәбәт

доброе имя — яҡшы исем (дан)

добрые дела — һәйбәт эштәр

добрые намерения — изге ниәттәр

добрая слава — яҡшы дан

добрый совет — яҡшы кәңәш

добрых пятьдесят лет — тулы илле йәш

добрых десять вёрст — аҙ тигәндә ун саҡрым

будьте добры — рәхим итеп

в добрый путь — аҡ юл, хәйерле юлға

в добрый час — хәйерле (изге) сәғәттә

всего доброго — хушығыҙ, иҫән-һау булығыҙ

добрый гений — йән дуҫ, изге зат

добрый малый — изгелекле кеше

добрый вечер — хәйерле кис

доброе утро — хәйерле иртә

добрый день — хәйерле көн

по доброй воле — үҙ теләге (ирке, ихтыяры) менән

нечистая рубашка — керле күлдәк

нечистая посуда — бысраҡ һауыт-һаба

нечистая глина — ҡатнаш балсыҡ

нечистая рожь — сүпле арыш

нечистый цвет — тоноҡ төҫ

собака нечистой породы — саф тоҡомло булмаған эт

неточный — о произношении

нечистый выговор — бик үк аныҡ булмаған әйтелеш

нечистая работа — еренә еткереп эшләнмәгән эш

нечистые дела — алдаҡ эштәр

нечистый дух; нечистая сила — ен, бәрей, шайтан

нечистый на руку — ҡулы кәкре (уғры, бур)

первый день месяца — айҙың беренсе көнө

первый номер журнала — журналдың беренсе һаны

первый курс — беренсе курс

первое впечатление — тәүге тәьҫир

суд первой инстанции — беренсе инстанциялағы суд

первый снег — тәүге ҡар

первая паровая машина — беренсе пар машинаһы

первый поцелуй — тәүге үбешеү

первая красавица — иң сибәр ҡатын-ҡыҙ

первый сорт — беренсе сорт

играть первые роли — төп ролдәрҙе уйнау

подать на первое борщ — беренсегә борщ килтереү

первые петухи — тәүге әтәстәр

первая помощь — тәүге ярҙам

в первую голову — барыһынан элек, тәүге сиратта

в первую минуту — башта уҡ

на первых порах — башта, элек

не первой молодости — йәш түгел, йәше уҙған (үтеп барған)

не первой свежести — шаҡтай иҫкергән, иҫке төҫ ингән

первый блин комом — беренсе ҡоймаҡ табаға йәбешә (берәй эштең уңышһыҙ башланып китеүенә ҡарата)

играть первую скрипку — мөһим урын тотоу, башлап йөрөү, берәй эштә төп ролде уйнау

первым делом — иң тәүҙә, иң элек, башта

с первого взгляда — бер күреүҙә

стрелять без промаха — тейҙермәй атыу

промах в работе — эштәге хата

дать промах — хата ебәреү

малый (парень) не промах — төшөп ҡалғандарҙан түгел

печная сажа — мейес ҡоромо

чистить дымоход от сажи — төтөнлөктөң ҡоромон таҙартыу

дела как сажа бела — эштәр хөрт (насар, шәптән түгел)

сделать своими руками — үҙ ҡулдарың менән эшләү

не верить своим глазам — үҙ күҙҙәреңә ышанмау

у меня своя машина — минең үҙ машинам

у них свой дом — уларҙың үҙ йорттары

иметь свой запах — үҙенә генә хас еҫе булыу

иметь свой метод работы — үҙеңдең эш алымың булыу

добиться своего — үҙенекен итеү

свои люди — үҙ кешеләр

сам не свой; сама не своя — күңелгә толҡа тапмау, болоҡһоу, тынысһыҙ булыу

быть в своём уме — башында аҡылы булыу

идти своей дорогой — үҙ белдегенсә эш итеү, үҙ юлың менән китеү

на своих (на) двоих — үҙ аяҡтарың менән, йәйәүләп (йөрөү)

настоять на своём — үҙенекен эшләү

не своим голосом — йәмһеҙ итеп (аҡырыу)

рассказать своими словами — үҙ һүҙҙәрең менән һөйләп биреү

сказать своё слово — берәй эштә үҙеңде күрһәтеү, үҙ һүҙеңде әйтеү

своя рука владыка — үҙе баш, үҙе түш

умереть своей смертью — үҙ үлемең (әжәлең) менән үлеү